Konuşurken Dikkat: İnsanlara Değersiz Olduklarını Hissettiren ve Kalplerini Kıran 21 Söz
Her dilde olumlu olanlara oranla daha fazla olumsuz kelime olduğunu biliyor muydunuz? Olumsuz duygularımızı tanımlamak için çok fazla kelimeye ihtiyacımız var gibi görünüyor, ancak bir avuç olumlu olanla yetiniyoruz.
Örneğin bir araştırmada çoğu kültürün yedi temel duygu için aynı kelimelere sahip olduğu keşfedilmiştir: sevinç, korku, öfke, üzüntü, iğrenme, utanç ve suçluluk. Burada bile bir olumlu duygu ve altı olumsuz duygu yer alıyor.
Pek çoğumuz olumsuz yorumlarımızı kontrol altında tutmakta zorlanıyoruz. Bu içerikte çevrenizdekilere zarar vermeye, onlara kendilerini değersiz hissettirmeye ve korkutmaya son vermek adına kaçınmanız gereken 25 olumsuz kelime yer alıyor.
1) Yapamazsın: Birine bir şey yapamayacağını söylediğinizde, çoğu zaman size inanır (haklı olsanız da olmasanız da). Özellikle de bu kişi, görüşlerinize güveniyor ve saygı duyuyorsa size inanıp yapabileceği şeyi yapamayacaktır.
2) Sorumsuz: Ebeveynleriniz sizi sorumsuz olarak nitelendirdiyse, bunun nasıl hissettirdiğini biliyorsunuzdur. Bu kelimeyi gerçekten zorunda kaldığınız durumlar için saklayın.
3) Başarısız: “Sen başarısızsın.” Bu kelimeyi başka biriyle ilişkili olarak kullanmaya gerçekten gerek var mı?
4) Kötü: Birinin davranışlarını tanımlamak için bu kelimeyi kullanmak (hatta daha da kötüsü, karakteri için kullanmak) yararsızdır. Birinin davranışları gerçekten “kötü” olmadıkça yapıcı eleştiri sunmak için kullanabileceğiniz çok daha doğru ve yararlı kelimeler var.
5) Senden utanıyorum: Bunun ne kadar cesaret kırıcı olabileceğini biliyorsunuz. Karşınızdaki insana bunu söylemeden önce hayal kırıklığınızı ifade etmek için kullanabileceğiniz daha az zarar verici kelimelerin olup olmadığını kendinize sorun.
6) Yolumdan çekil: “Yapmaya çalıştığım şeyin önüne geçiyorsun.” Birinin tamamen işe yaramaz ve önemsiz hissetmesini istiyorsanız bu harika bir ifadedir. Aktarmaya çalıştığınız şey bu değilse, farklı bir kelime kullanmayı deneyin.
7) Beceriksiz: Bu, çalışanlarını korkutmak isteyen ve problemli patronlar tarafından tercih edilen favori bir kelimedir. Bir çalışana daha fazla denemesi gerektiğini ya da beklentilerinizi karşılamadığını söylemek başka bir şeydir. Onlara beceriksiz demek ise başka bir şey.
8) Senden nefret ediyorum: Bu ifade çoğumuzun asla söylemeyi ummayacağı bir anlam derinliği taşır. Ayrımcılık ve ırkçılık imajlarını ortaya koyar ve yalnızca en uç ve haklı durumlar için saklanmalıdır.
9) Tuhaf: Birisine “tuhaf” demek sizin normal olduğunuzu ve onun anormal olduğunu varsayar. Aslında bazı durumlarda hepimiz “tuhaf” olarak kabul edilebiliriz, ancak bu kelimeyi kullanmamak daha iyidir.
10) Hayal kırıklığı: Birisine tam bir hayal kırıklığı olduğunu söylemekten daha kötü bir şey var mı? Daha iyi bir alternatif, “Yaptığın şey beni hayal kırıklığına uğrattı” demek olabilir. Bu, bir eylemden veya davranıştan memnun kalmamanızı ifade ederken yine de kişiye saygınızı göstermenizi sağlar. Başka bir cümle daha: “Bunu bir dahaki sefere farklı bir şekilde deneyelim” olabilir.
11) Yapma: Açıkçası bu kelimenin yararlı olduğu zamanlar vardır. Ancak sürekli olarak bu kelimeyi kullanmak karşı tarafın özgüvenini düşürecek ya da ters tepmesine neden olacaktır. Ayrıca olabildiğince emir kiplerinden uzaklaşmak gerekiyor.
12) Utangaç: Yirmi yıl önce bu kelime genellikle sessiz sakin tipler için kullanılırdı. Kelimenin anlam olarak bir problemi yok. Ancak bu insanlara topluluk içinde “utangaç” diye seslenmek, bunu sürekli bir neden olarak kullanmak ya da belirtilmesi gereken bir şey olduğunu düşünmek de yanlış. Bu oldukça küçümseyici ve kırıcı. Mesela: “Utangaç olduğunu biliyorum, ama yarınki toplantıda bir konuşma yapabilir misin?”
13) Yanlış: Bu kelime de “Yapma” demek gibidir. Bazen bir şeylerin yanlış olduğu doğrudur. Fakat sürekli olarak birisine yanlış bir şey yaptığını veya görüşlerinin yanlış olduğunu söylemek muhtemelen iplerin kopmasına neden olacaktır.
14) Tembel: Bu kelime nadiren de olsa işe yarayabilir çünkü karşı tarafın motive olmasını sağlayabilir. Ancak, birinin davranışı (veya eksikliği) için başka bir seçeneğiniz yoksa işte o zaman bu kelimeyi tercih edin.
15) Kalitesiz: Birisine sizden veya bir başkasından daha kalitesiz olduğunu söylediyseniz sonrasında iyi tepkiler almayı beklemeyin.
16) Sıkıcı: İşler sıkıcı, insanlar değil. Birisi size sıkıcı geliyorsa muhtemelen onu gerçekten tanımak için zaman ayırmadınız ya da ilgi alanlarınız farklı demektir.
17) Çirkin: Birisine çirkin diyorsanız bunun nedeni büyük olasılıkla, kendi görünüşünüz hakkında düşündükleriniz ve hissettiklerinizle ilgili sorunlarınızın olmasıdır. Bu kelimeyi kullanmak için hiçbir zaman doğru bir zaman yoktur, en azından bir insan ile ilişkili olarak.
18) Asla: Bu kelimeyi kullanmak genellikle bir şey hakkında çok güçlü bir hissiniz olduğunu gösterir. Ancak durumun doğru bir analizi olmayabilir. Birini korkutmak veya incitmek istiyorsanız (örneğin “Denediğin şeyde asla başarılı olamazsın.”) bu kelimeyi kullanmak doğrudur. Ama niyetiniz bu değilse muhtemelen farklı bir yaklaşım benimsemek daha iyi olacaktır.
19) Suratsız: Üzgün, yorgun ya da düşünceli anlarınızda birinin size “çok suratsızsın” demesinden daha kötü bir şey yoktur. Birisine suratsız demeden önce bunun altında yatan sebebi bulmanız daha mantıklı olacaktır.
20) Saçma: Birine fikrinin veya görüşünün saçma olduğunu söylemek, onu yerin dibine sokmak için harika bir yoldur. Temel olarak, “Fikriniz çok kötü, düşünmeye bile değmez” demekle aynıdır.
21) İşe yaramaz: Birine bunu söylemek hiç de mantıklı değil. Bir insanın çok çalışmadığını düşünüyorsanız ona bunu direkt olarak böyle söyleyin.