İnsanların çoğu bunun doğuştan geldiğini ve çok da fazla değiştirilemez olduğunu düşünse de zekanızı arttırmak için yapabileceğiniz çok şey var.
YouGov’un ABD’deki bir araştırmasına göre, insanların çoğu ortalama bir Amerikalıdan daha akıllı olduğuna inanıyor. Oysa IQ’ya gelince, çoğumuz gerçekten ortalama 80-119 puan aralığına düşüyoruz. Bu sayı 20’li yılların başında zirve yapıyor. Her ne kadar biz yaşlandıkça genelde sabit kalsa da bu, potansiyelinizin de sabit olduğu anlamına gelmez.
“Zeka arttırılabilirdir ve oldukça çarpıcı bir biçimde” diye yazıyor İrlanda Ulusal Üniversitesi’nden Psikolog Bryan Roche.”
“The Genius in All of Us” kitabının yazarı David Shenk, herhangi bir bireyin gerçek zihinsel sınırlamalarını herhangi bir yaşta belirlemenin neredeyse imkansız olduğunu söylüyor. Herkesin dahi potansiyelinin ya da en azından daha iyi olma potansiyelinin olduğunu belirtiyor. Dolayısıyla zekasal üstünlüğün doğuştan geldiği efsanesini artık bir kenara bırakmak gerekiyor. David Shenk kitabının bir kısmında şunları ele alıyor:
“Doğuştan gelen hediyelere ve sınırlara olan inanç, ruh üzerinde çok daha çekingendir: Harika bir opera şarkıcısı olmamanın nedeni, olamayacağın içindir. Yetenekleri doğuştan olarak düşünmek, dünyamızı daha yönetilebilir, daha konforlu hale getirir. Beklentiler içindeki bir insanı rahatlatır.”
Ortalama bir insandan daha akıllı olmak mı istiyorsunuz? Buna sadece “mümkün” demek bile yanlış. Yani bu sandığınızdan çok daha ulaşılabilir bir şey. Zeka dediğimiz şey bilgi ve becerileri edinme ve uygulama yeteneğidir. Akıl yürütme, problem çözme, bilgiyi hatırlama ve yaratıcı olma yeteneklerini de içerir. Zekanızı arttırmak iş yapma isteğinizi de arttırır.
Derse girmek ve kitap okumak yeni bir şey öğrenmek için iki yol olsa da, işte beyin gücünüzü artıran, öğrenmeyi kolaylaştıran ve sizi mükemmelliğe götüren altı şaşırtıcı alışkanlık:
1) Hafızanızı Eğitin
Bunun bir çok yöntemi var.
Mesela California Üniversitesi’nde profesör olan Susanne Jaeggi, “n-back task” olarak bilinen bir aktivitenin, önceki bilgilerden bağımsız olarak yeni problemlere sebep olma ve problemleri çözme yeteneği olan sıvı zekasını arttırdığını tespit etti.
2) Kendinize Yeni Bakış Açıları Kazandırın
Zekayı arttırmanın bir başka yolu da ağınızı genişletmek ve diğer kişilerin bakış açılarını değerlendirmektir. Öğrenme, kendinizi yeni bilgilere maruz bırakma eylemidir ve yeni insanlarla tanışmak, özellikle bakış açıları kendinizle çelişiyorsa bu süreci kolaylaştırır.
3) Motivasyonlar Yaratın
“Nadir bir başarı, bir motivasyon kaynağıdır” diyor Shenk.
Motivasyon bilinçli veya bilinçsiz olabilir ve ilham, çaresizlik, intikam veya gelecekteki pişmanlık gibi çeşitli kaynaklardan oluşabilir.
4) Kardiyovasküler Egzersizler Yapın
İsveç’teki Göteborg Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmaya göre, kardiyovasküler zindelik, sözlü zekanızı artırabilir ve uzun süreli hafızayı güçlendirebilir.
Ulusal Bilimler Akademisi, Bildiri Kitabı’nda aynen şöyle yazıyor:
“Artan kardiyovasküler kondisyon, daha iyi bilişsel skorlarla ilişkilendirildi. Buna karşılık, kas kuvveti yalnızca zeka ile zayıf bir şekilde ilişkilendirildi.”
5) Video Oyunları Oynayın
Zaman harcamak için iyi bir yol gibi görünse de video oyunları aslında nöronların büyümesini tetikleyebilir. Mekansal oryantasyondan, hafıza oluşumundan ve stratejik planlamadan sorumlu beyin bölgelerinde bağlantıyı destekleyebilir.
Berlin’deki Max Planck İnsani Gelişme Enstitüsü ve Charité Üniversitesi Tıp Enstitüsü’nde yapılan bir araştırmada araştırmacılar, Süper Mario gibi video oyunlarının, duyusal, algısal ve dikkat çekici görevleri geliştirerek beynine fayda sağladığını buldular.
Video oyunları, yaşlanmanın beyindeki olumsuz etkilerini tersine çevirebilir. California, San Francisco Üniversitesinde yapılan bir başka çalışmada araştırmacılar, özel olarak tasarlanmış bir 3 boyutlu sürüş video oyununun çoklu görev yapma ve yaşlı yetişkinlerde odaklanma gibi zihinsel becerileri artırdığını buldular. Oyun, tipik olarak yaşla birlikte azalan bilişsel bir yetenek olan kısa süreli hafızalarını geliştirdi.
6) Meditasyon
Dikkatli meditasyon, Oregon Üniversitesi ve Texas Tech Üniversitesi’nin Nörogörüntüleme Enstitüsü’nden bir araştırmaya göre, beyindeki nöroplastisiteyi artırabilir.
Beş gün süren bu araştırmaya katılanlar nefes, duruş ve zihinsel görüntülere odaklanarak ilerleyen 20 dakikalık (günlük) rehberli meditasyon yaptı. Araştırmacılar, uygulamanın beynin verimliliğini artırdığını, dikkati ve sıvı zekasını önemli ölçüde geliştirdiğini buldular.
